Kriterion sinds ’45
Regie: Hedda van Gennep en Wouter Snip
Documentaire van plm 71 minuten voor JURA Film- en Theaterprodukties. Première 5 november 2015. Theaterroulement vanaf 9 juni 2016 via Amstelfilm
Een paar maanden geleden stapte Hedda van Gennep na jaren voor het eerst weer over de drempel van bioscoop Kriterion, vanwege een documentaire over het leven van Bob Marley. Vanaf seconde een werd ze, zoals ze zelf zegt, geraakt door de bijzondere sfeer. De jonge mensen die er werken zijn zo ongelofelijk vriendelijk en aardig. Ze beginnen zelfs zo maar een praatje! Waar vind je dat nog? Ze vroeg Wouter Snip en Elma Verhey, met wie ze samen al eerder documentaires maakte, met haar mee te gaan. Wij waren het roerend met Hedda eens. Het publiek lijkt door de bijzondere sfeer beinvloed. Niemand wordt boos als de film niet precies op tijd begint of ongeduldig als het biertje of de cappuccino niet binnen een minuut voor zijn neus staat.
Zo kan het dus ook dachten we, en we realiseerden ons hoe normaal we die anonieme, naar popcorn stinkende megabioscopen zijn gaan vinden. Daar is nauwelijks personeel aanwezig en je kijkplezier wordt niet zelden vergald door luidkeels commentaar van het publiek of muizen onder je stoel. Al die negatieve kanten van het tegenwoordige bioscoopbezoek zijn aan Kriterion voorbijgaan.
Hoe kan dat? Met die vraag hebben we de afgelopen twee jaren de nodige middagen en avonden in alle projecten van Kriterion doorgebracht. Alle jonge mensen die we spraken zeiden hetzelfde: het heeft te maken met de unieke opzet. Filmtheater/cafe Kriterion wordt al bijna zeventig jaar door jonge studenten gerund. Ze projecteren de films, stofzuigen de zaal, boenen de plees en draaien bardiensten. Maar ze zijn ook verantwoordelijk voor de publiciteit, voor het inkoopbeleid van de bieren of de broodjes en wat er nog meer komt kijken bij een bioscoopbedrijf annex cafe. Behalve bioscoop Kriterion aan de Roetersstraat in Amsterdam en Studio K aan het Timorplein, runnen ze ook benzinestation Kriterion vrijwel naast de rondweg A10, de oppascentrale Kriterion en eetcafe SKEK op de kop van de Zeedijk.
Ze hebben geen baas die opdrachten geeft maar zijn individueel en samen verantwoordelijk. Juist dat maakt de sfeer zo bijzonder. Hier geen personeel dat het worst zal wezen, maar gemotiveerde, betrokken jonge mensen die er belang bij hebben om het je naar de zin te maken. Daar zijn ze namelijk zelf ook bij gebaat. Kriterion is niet van anonieme aandeelhouders maar van henzelf. En managers met zogenaamd moderne marktwerking ideeen? Die bestaan niet. Wat het publiek echt wil en wat in is, hoef je kriteriers, zoals ze zichzelf noemen, niet te vertellen. Tot op de dag van vandaag is het loket van de kaartverkoop dezelfde gebleven als bij de opening in 1945. Gewoon, omdat generaties kriteriers die leuk vinden. En bij het pompstation verkopen ze – zelf bedacht – sjieke bonbons, verpakt in cellofaan met het Kriterion-logo erop. Als je toch een last minute cadeautje zoekt, is dat leuker dan suffe benzinebloemen. Toch?